ارزیابی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه ابخیز اوغان استان گلستان با استفاده از فراینده تحلیل شبکه(ANP)

Authors

Abstract:

چکیده سابقه و هدف زمینلغزش یکی از مخربترین حوادث طبیعی در مناطق شیبدار می باشد. کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، تنوع اقلیمی و ژئومورفولوژیکی، افزایش جمعیت و فشار بر منابع طبیعی در معرض این مخاطره طبیعی است. از این رو تهیه نقشههای پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش دارای اهمیت فراوان است. بنابراین با توجه به گزارشات وقوع زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان استان گلستان، هدف این پژوهش پهنهبندی این مخاطره در قالب مدل فرایند تحلیل شبکه(ANP) میباشد. مواد و روش‌ها برای پهنهبندی زمینلغزش در حوضه آبخیز اوغان، در مرحله اول نقشه عوامل موثر بر وقوع زمینلغزش از منابع اطلاعاتی مانند نقشههای توپوگرافی 1:50000، زمینشناسی 1:100000، آمار بارش و عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای تهیه و با پیمایش صحرایی در حوضه مذکور که در موقعیت جغرافیایی´9 °37 تا´15 °37 عرض شمالی و ´5 °55 تا ´43 °55 طول شرقی با مساحت 40352 هکتار قرار دارد، تکمیل و اصلاح شد، در ادامه نقشه عوامل موثر شامل: شیب، جهت دامنه، ارتفاع، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، کاربری ارضی منطقه، سنگشناسی و همچنین لایه پراکنش زمین لغزشها در محیط نرمافزار ArcGIS ساماندهی شده و در مرحله دوم وزن عوامل موثر، بوسیله مدل ANP محاسبه و بر لایههای اطلاعاتی برای در محیط GIS اعمال و با همپوشانی آنها نقشه پهنهبندی وقوع زمینلغزش تهیه گردید. در مرحله سوم دقت نقشه پهنهبندی شده با کاربرد شاخص نسبت تراکمی (Dr) و مقدار درجه تناسب مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها نتیجه شناسایی 88 عدد زمینلغزش به مساحت 181 هکتار(شکل5) و بررسی ارتباط با عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش نشان داد، که بیشتر لغزشها در واحدهای سنگشناسی شیل، مارن، سنک آهک ورقهای، ماسهسنگ و نهشتههای کواترنری قرار دارد (جدول1). همچنین نتایج بررسی طبقات مختلف شیب نشان میدهد که بیشتر زمین لغزشها در طبقه شیب 15-30 درصد لغزیدهاند در بررسی طبقات بارش روند وقوع زمینلغزشها با افزایش طبقه بارش صعودی بوده و طبقات700-500 و بالاتر از700 میلیمتر بارش سالانه، درصدی قابل توجه از زمین لغزشها را در خود جای دادهاست. نتایج عوامل موثر فاصله از جاده و آبراهه نشانداد که بیشترین لغزشها در فاصله کمتر از صد متری این عوارض میباشد و این موضوع تائید کننده نقش برداشت پای شیب دامنهها توسط یک عامل انسان ساخت و یک عامل طبیعی میباشد. در نهایت بررسی عامل فاصله از گسل بر وقوع زمین لغزش نشان میدهد که بیشترین زمینلغزشها در فاصله بیشتر از 400متری قرار دارند(جدول 2). نتیجه گیری نتایج پهنهبندی با بکارگیری مدل ANP در حوضه اوغان نشان داد: 29 درصد حوضه در طبقات چهارگانه در محدوده خطر زیاد وخیلی زیاد قرار دارد. از بین لایههای اطلاعاتی 8 گانه، عامل شیب با امتیاز وزنی(215/0)، لیتولوژی(182/0) و فاصله از جاده(173/0) بالاترین وزن و جهت شیب با امتیاز وزنی(018/0) پایین ترین امتیاز را در پهنهبندی به خود اختصاص دادند. بررسی امتیاز وزنی طبقات مختلف عوامل موثر نیز نشان داد که طبقه 100-0 متر فاصله از آبراهه با امتیاز وزنی(080/0) ، طبقه شیب 30-15درصد با امتیاز وزنی (078/0) و طبقه 100-0 متر فاصله از جاده با امتیاز وزنی(068/0) بالاترین امتیازات وزنی را به دست آوردهاند. نتایج حاصل از این مدل در نهایت نشانداد، که همگرایی عواملی مانند شیب، لیتولوژی، فاصله از آبراهه بعنوان عوامل طبیعی در کنار عامل انسانی، همچون جاده سازی تاثیر بسیار زیادی در وقوع مخاطره زمینلغزش دارد در نهایت با بررسی نسبت تراکم 88 زمین لغزش رخداده و روند صعودی منحنی آن و انطباق پهنههای لغزشی با کاربرد درجه تناسب به میزان 7/69 درصد بر طبقات زیاد و خیلی زیاد در نقشه نهایی، میتوان نتیجه گرفت که فرایند تحلیل شبکه کارائی مناسب در پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه اوغان را دارا می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پهنه‌بندی خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از روش رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: حوضه دز علیا)

This research was conducted to prepare landslide susceptibility zonation (LSZ) map for the Dez-e-Ouliabasin using logistic regression model. For this purpose, at first, the most important factors affecting land sliding including slope, aspect, elevation, precipitation, the distance from road, the distance from fault, the distance from drainage, land use, and lithology were determined. Then, the...

full text

ارزیابی و پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از مدل ویکور، در حوضه آبریز حاجیلرچای

زمین لغزش ها از جمله مخاطرات طبیعی هستند که همه ساله موجب خسارات جانی و مالی زیاد،به ویژه در نواحی کوهستانی می شوند. محدوده مورد مطالعه موسوم به حوضه آبریز حاجیلر چای با وسعتی معادل 94/1158 کیلومتر مربع در استان آذربایجان شرقی، شهرستان ورزقان و بخش های از جلفا و مرند واقع شده است. این حوضه با مختصات جغرافیایی 38 درجه و 27 دقیقه تا 38 درجه و 52 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 1 دقیقه تا 46 درجه و 36...

full text

تحلیل خطر زمین لغزش در استان گلستان با استفاده از تئوری دمپستر-شیفر (dempster-shafer)

استان گلستان به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و فیزیوگرافی همواره در معرض خطر زمین لغزش قرار دارد. در این مقاله چهارچوب تلفیق یکپارچه داده ها بر اساس تئوری دمپستر-شیفر برای تهیه نقشه خطر زمین لغزش و با استفاده از داده های مکانی چندگانه معرفی گردید. به این منظور ابتدا با استفاده از نقاط لغزشی بانک اطلاعات زمین لغزش کشور، (392 نقطه لغزشی) نقشه پراکنش زمین لغزش های منطقه تهیه گردید. سپس نقشه های هر یک...

full text

پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبریز رامیان (استان گلستان)

زمینه و هدف: امروزه وقوع حرکات دامنه‌ای خسارت‌هایی از قبیل کشتار انسان‌ها و احشام، از بین رفتن مناطق مسکونی، افزایش میزان فرسایش خاک، پر شدن مخازن سدها، از بین رفتن راه‌های ارتباطی و پل‌ها، کاهش حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی و به تبع آن کاهش محصولات کشاورزی و افزایش میزان مهاجرت و مشکلات بسیار زیادی را نیز در بر می‌گیرد. بنابراین داشتن اطلاعات کافی در خصوص مناطقی که زمین لغزش در آن به وقوع پیوسته و...

full text

ارزیابی و پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش استان کرمان با مدل های فازی وAHP

با توجه به کوهستانی بودن بخش­ های از استان کرمان، وقوع زمین لغزش­های زیاد در سه دهه اخیر به وِیژه هنگام زلزله تهیه این نقشه برای استان  ضرور ی است.هدف از این پژوهش، پهنه بندی خطر زمین لغزش  استان کرمان با مدل های فازی، AHP  وتکنیک GIS  می باشد. در این مطالعه به منظور تهیه نقشه ی پهنه بندی خطر، هفت عامل مورد بررسی قرار گرفت. این عوامل در محیط نرم افزار GIS  به صورت نقشه تهیه وسپس طبقه بندی و وزن ...

full text

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش حوضه نوژیان با مدل های همپوشانی فازی و AHP

هدف از این پژوهش، پهنه بندی خطر زمین لغزش حوضه آبخیز نوژیان با مدل های همپوشانی فازی، AHP و تکنیک GIS می باشد. در این مطالعه به منظور تهیه نقشه ی پهنه بندی خطر، 9 عامل مورد بررسی قرار گرفت. این عوامل در محیط نرم افزار GIS به صورت نقشه تهیه و سپس طبقه بندی و وزن دهی شدند. این نقشه ها با نقشه ی پراکنش زمین لغزش های حوضه همپوشانی گردید تا نقش طبقات در پراکنش زمین لغزش ها مشخص شود. در نهایت، 7 عامل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 6

pages  47- 66

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023